Dilemma’s op Zuidas
3 november 2009
De kredietcrisis lijkt de Zuidas in slaap te sussen. Er zijn nog wel plannen in de maak en vooruitlopend daarop worden kapvergunningen voor bomen aangevraagd, maar of en wanneer de daarna bouwrijp gemaakte grond ook daadwerkelijk de basis zal zijn voor nieuwe hoogbouw, is onduidelijk. Wat is er aan de hand?
In de visie Zuidas 2009 werd uitgegaan van het ondergronds brengen van de auto, de trein en de metro waarvoor een diep dok moet worden aangelegd. De Gemeente Amsterdam was zó overtuigd van de noodzaak om deze diepe tunnel te graven dat voorbij werd gegaan aan mogelijke alternatieven. Nu is een regeringscommissie onder leiding van professor van den Berg uit Delft alsnog bezig alternatieven voor het DOK uit te werken.
Een van de alternatieven is een minder diep dok waarbij boven grondwaterniveau wordt gegraven. In deze variant vervalt de Dokstraat waarop verkeer en parkeren ter plaatse van Zuidas zelf afgewikkeld zou worden. In de eerste schetsen van dit plan krijgt de A10 nu 2 keer 5 rijstroken . Met een platte A10 tunnel kunnen de tunnelhellingen aanzienlijk verkort worden; dat is een aantrekkelijk voordeel! Belangrijker is wellicht dat de vier metroperrons nu weer naast elkaar kunnen liggen in plaats van boven elkaar. Maar met het hoge Amsterdamse grondwater kan een minder diep dok wel eens boven het maaiveld uitsteken. Een verhoogd maaiveld moet dit oplossen, al is onduidelijk hoe. Een ander nadeel is de verlenging van de toch al erg lange aanlegtijd met de bijbehorende hinder en overlast in het zwaar belaste gebied. Nog 20 jaar geduld voor een aantrekkelijk Station Zuid.
Het oude Dijkplan is ook weer als mogelijke variant opgediept. Hierbij blijft de infrastructuur van autoverkeer en openbaar vervoer op zijn plaats liggen.
De 3 alternatieven zullen tegen elkaar moeten worden afgewogen. Kiest Amsterdam, maar vooral het Rijk dat fors zal moeten bijspringen in de financiering voor de oorspronkelijke visie die veel tijd en geld kost, maar ook risico’s met zich meebrengt of wordt gekozen voor een wellicht minder riskant alternatief maar waarin de ambitieuze doelen minder goed kunnen worden waargemaakt? Een dilemma waarbij allerlei factoren meespelen, niet in het minst de hoge kosten. Er is al heel veel geld geïnvesteerd in het maken van de plannen en de huidige situatie maakt deelname van private partijen zoals de banken niet waarschijnlijk.
Maar er zijn ook andere dilemma’s, in het bijzonder voor bewoners, kantoren en winkeleigenaren. Gaan we nu of in de nabije toekomst verhuizen naar een van de pretentieuze gebouwen? Waarom zou je verkassen naar Zuidas? Huren en koopsommen zijn hoog en weegt dat op tegen de goede bereikbaarheid van Station Zuid en Schiphol? Wil je de komende twintig jaar in een bouwput wonen en werken, al is het maar om niets te missen van de fascinerende ontwikkeling van een nieuw stadscentrum?
Wat er ook gebeurt de komende jaren, we moeten er nu al voor zorgen dat deze nieuwe wijk in aanbouw integreert in de omliggende wijken, zowel qua bewoners als qua voorzieningen. Als we wachten tot het af is, hoeft het niet meer.