Duurzaam is in de mode. Voor allerlei projecten wordt deze term nu gebruikt, zelfs voor Zuidas. Duurzaamheid wordt veelal gezien in relatie tot het milieu, maar er is ook een begrip culturele duurzaamheid. Dit laatste begrip is gekoppeld aan de supervisor van Zuidas, de heer b0b van Reeth.

Deze gerenommeerde architect ziet duurzaamheid als een eeuwenlang blijven bestaan van gebouwen, die bestand zijn tegen de tand des tijds maar wel flexibel zijn qua bestemming.
Voor het milieu bestaat voor grote projecten een wettelijke verplichting om een Milieu- Effect-Rapportage (MER) op te stellen. Dus verwachten we dat voor de flanken van Zuidas
een MER zal verschijnen. Maar het projectbureau Amsterdam Zuidas denkt slim te zijn door het VUkwartier, Beethoven, de Noordzone( Roeskestraat en Strawinskylaan) en Ravel samen als een afzonderlijke project te beschouwen met een eigen MER beoordeling; dit is een onderzoek om na te gaan of een MER noodzakelijk is.

De uitkomst laat zich raden. Voor deze nieuwe Zuidasflankprojecten zouden bijzondere omstandigheden ontbreken die een MER noodzakelijk maken. Vreemd voor een gebied met een erg hoge bebouwingsdichtheid en straks zo’n 30.000 parkeerplekken, veel luchtvervuiling en (verkeers-)lawaai. Is die overlast uitzonderlijk? Nee, lezen we in de MER beoordeling, de toename van het verkeer zal circa 20 procent bedragen, er zullen enkele knelpunten ontstaan, maar dit zijn geen bijzondere omstandigheden en er is geen sprake van belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu. Bewoners in de omgeving van de De Boelelaan, Amstelveensweg, Beethovenstraat en Europaboulevard ondervinden nu al dagelijks de gevolgen van het toenemende autoverkeer en een nog sterkere toename heeft geen nadelige invloed op het milieu? In de MER beoordelingsnotitie wordt gemeld dat duurzaamheid een belangrijke plaats inneemt in de ontwikkeling van deze gebieden.

Voor de opstellers van de notitie betekent dit meer aandacht voor energie, grondstoffen en ruimte dan gebruikelijk is in de ontwikkeling van een grootstedelijke omgeving. Duurzaamheid krijgt extra aandacht om een hoogwaardig woon- en werkmilieu te creëren. Hoe past deze uitspraak bij de conclusie dat er geen nadelige effecten voor het milieu zijn te verwachten en er dus ook geen extra maatregelen nodig zullen zijn voor de mensen in en om Zuidas?
Voor de aanleg van het Dok lijkt een MER onvermijdelijk, dus zijn gemeente en rijk enkele jaren terug begonnen met een (tracé)MER. Na een trage start en een tussenrapport is een grote stilte neergedaald. Wettelijk blijkt ook een verkorte MER mogelijk en zo’n kans laat de gemeente niet lopen. Jarenlang is er samen met de banken en zonder de burgers veel getekend en gerekend over het Dok. Nu de grote lijnen vastliggen, worden straks tegelijk met de uitwerking, nog even de milieugevolgen op een rij gezet. Hoe verder de plannen zijn uitgewerkt, hoe beter je de milieugevolgen kunt bepalen, roept het projectbureau. Dat klinkt mooi, maar is strijdig met de gedachte van de wet MER. Die stelt voorop dat de negatieve milieugevolgen zoveel mogelijk voorkomen moeten worden door zo vroeg mogelijk de gevolgen en de mogelijke alternatieven in beeld te brengen. Het projectbureau is zó overtuigd van het DOKmodel dat alternatieven ontbreken en dus niet uitgewerkt zijn. Dat maakt een goede vergelijking van de milieugevolgen dan ook onmogelijk.

Met uitgewerkte Dokplannen en afspraken tussen de betrokken partijen is aanpassing van de plannen onwaarschijnlijk, ook al zou dat het milieu meer ontzien. Het MER onderzoek zal beperkt blijven tot het vereiste minimum en de resultaten zullen pas laat beschikbaar zijn. Aanpassing van de plannen zal dan nauwelijks mogelijk zijn, zeker niet op belangrijke onderdelen. Dat geeft vertraging en bijkomende kosten van een toch al duur en langdurig project. Zal `duurzaam’ leiden tot een evenwichtige balans tussen economische en milieueffecten? Het bewonersplatform zal duurzaam én kritisch de plannen blijven volgen.
Zal “duurzaam” leiden tot een evenwichtige balans tussen economische en milieueffecten? Het bewonersplatform zal duurzaam én kritisch de plannen blijven volgen.

Lees verder over: Groen, Water & Lucht, Publicaties, Zuidasgebieden.